Τα Χορτάτα: Συνέντευξη με την αειθαλή θεια Ουρανία

Τη θεια Ουρανία Χόρτη τη συνάντησα σε ένα ζεστό διαμέρισμα της μικρότερης κόρης της στη Νέα Φιλαδέλφεια, όπου ζει εδώ και αρκετά χρόνια, από τότε που έφυγε απ’ τη ζωή ο άντρας της, ο αείμνηστος και αγαπητός σε όλους μπάρμπα Κώστας Χόρτης (Μανταγιάννης).

Tο συγκεκριμένο διαμέρισμα είναι, φυσικά, τα «κεντρικά» της οικογένειας, όπου μαζεύονται τακτικά τα παιδιά και τα εγγόνια της. Εκεί με υποδέχτηκαν όλοι μέσα σε μια γιορτινή ατμόσφαιρα, με προεξάρχουσα τη θεια Ουρανία, ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του χωριού μας, απ’ την οποία εισπράττω από μικρό παιδί την αγάπη που αφειδώλευτα μου προσφέρει. Παρά τα 97 της χρόνια, τα έχει τετρακόσια, ενώ τις αναποδιές της ζωής που την έπληξαν με την απώλεια προσφιλών της προσώπων τις αντιμετωπίζει με την εγκαρτέρηση που της δίνει η πίστη της στο Θεό. Ας απολαύσουμε όμως τη σκέψη και την ποιότητά της.

Η συγκρότησή της

- Τώρα που έχεις κινητικά προβλήματα, θεια Ουρανία, σου λείπει η Εκκλησία;

- Όχι, βέβαια. Εκκλησιάζομαι τακτικά, όπως έκανα και στο χωριό. Με βοηθάει η Βούλα, να’ναι καλά.

Βούλα:- Α, όλα κι όλα! Ο κόσμος να χαλάσει πρέπει να πάει στην Εκκλησία, ακόμη και τώρα που κινείται με το «Π». (Και για να την πειράξει). Τα’χει καλά με το Θεό.

Κι η θεια Ουρανία, που είναι καταρτισμένη σ’ αυτά τα θέματα και φιλοσοφημένη, βρίσκει αφορμή για κατήχηση, πιο πολύ νομίζω για ν’ ακούσουνε τ’ αγγόνια της.

- Μα, για να’χω καλό ρώτημα, στο Θεό δεν οφείλουμε τα πάντα; Πώς δημιουργηθήκανε ο ουρανός και η γη, ο ήλιος και το φεγγάρι, οι θάλασσες, τα ποτάμια, τα βουνά κι ό,τι βλέπουμε; Ποιος τα δημιούργησε; Για το κάθε τι υπάρχει εκείνος που το έφτιαξε.Για να γένει το σπίτι, χρειάζεται ο χτίστης. Ο κόσμος δεν είναι δημιούργημα και έργο του Θεού, όσα βλέπουμε κι όσα δε βλέπουμε; Κι ο άνθρωπος δημιούργημα του Θεού είναι.

- Ξέρεις πράματα, θεια Ουρανία, που θα ντα ζηλεύανε ακόμα και θεολόγοι. Είν’ αλήθεια πως εξεκίνησες απ’ το μηδέν κι έμαθες να διαβάζεις και να γράφεις μοναχή σου;

- Τότε στο σχολειό ήταν υποχρεωτικές 4 τάξεις, αλλά η μάνα μου δεν ήθελε με τίποτα να μάθω γράμματα. Μόλις χτύπαε η καμπάνα για το σχολειό μ’ έστελνε με τ’ς γίδες,να φέρω νερό, και ο,τι άλλο. Κι όταν κάποτε με παίνεψε η δασκάλα μου, λέγοντάς μου "Ουρανία, κάνεις πολύ ωραίες εκθέσεις" και το έμαθε η μάνα μου, μ’ απόπαιρνε συνέχεια που’θελα να μάθω γράμματα η αφεντιά μου κι άλλα πολλά. Εγώ όμως όταν έβρισκα ένα κομμάτι χαρτί έγραφα, και ό,τι ήτανε γραμμένο, εφημερίδα ή ό,τι άλλο, το έπαιρνα στις γίδες στο βουνό και προσπαθούσα να το διαβάσω.

Βούλα: - Η μάνα μας εξελίχθηκε τόσο στα γράμματα, που έφτασε στο γυμνάσιο να μας υπαγορεύει ορθογραφία στα αρχαία αλλά και στα γαλλικά στις εξετάσεις, να της λέμε απέξω την ιστορία κι εκείνη να τα μαθαίνει καλύτερα από μας. Είχε πείσμα και της άρεσε να μαθαίνει

Το χιούμορ της

- Δεν την έχουνε ούλα τα παιδιά όμως εφτήνη την αγάπη για τα γράμματα, θεια Ουρανία

- Δεν την έχουνε. (Και συνέχισε, χαμογελώντας) Φαίνεται πως δεν είχανε καλή μαμή. Γιατί όταν εγεννιόντανε το παιδί, η μαμή το’ριχνε αλάτι στο κεφάλι, για να χει μυαλό ή για να μη χάσει το μυαλό του, μπορεί όμως και για να μη βγει ανάλατο!

- Τώρα που το’φερε η κουβέντα για τα παιδιά, θεια Ουρανία, θα μας πεις κα γιατί τα εφασκιώνανε;

- Τα εφασκιώνανε γιατί δεν εξέρανε, μπορεί και για να μη γρατζουνιούνται, κι αργότερα εβάνανε κότελο σ’ αγόρια και κορίτσια για ευκολία και οικονομία κι από φαγητό έφκιανε η κάθε νοικοκυρά ό,τι καλύτερο είχε για το παιδί κι εκείνη ... έτρωε το μισό! Αλλά, θα μου πεις, πάλι στο παιδί εγύριζε.

Όχι στα γιατροσόφια

- Άμα αρρώσταινε κάποιο παιδί ή πάθαινε κάτι, θυμάμαι πως κάποιες γυναίκες εκάνανε ξόρκια, για το στελίτη κ.λπ. Πώς το βλέπεις αυτό;

- Ξόρκια και τέτοια δεν μεταχειρίστηκα ποτέ. Δεν τα πίστευα κι ούτε έχω σχέση μ’ αυτά.

Μνήμες

-Όταν ήσουνα νέα, θεια Ουρανία, θυμάσαι κανένα έθιμο του χωριού μας ή της Βασιλικής, στην οποία μεγάλωσες, για τις μέρες του Πάσχα;

- Από παλια θυμαμαι ,τωρα που είναι και Πάσχα, πως τα παιδιά λέγανε τέτοιες μέρες του Χριστού τα πάθη, και σ’ ένα καλάθι εμαζεύανε ό,τι τους φιλεύανε: αυγά, κουλούρια κι άλλα καλούδια. Το καλάθι ήτανε στολισμένο με κρίνα, πρασινάδα, δάφνη κι άλλα. Για την Κυριακή των Βαΐων φκιάχναμε τα βάγια με δάφνη και φύλλα φοίνικα και τη Μεγάλη Παρασκευή ανύπαντρες κοπέλες στολίζανε τον επιτάφιο με λουλούδια που μαζεύανε σπίτι-σπίτι, ό,τι είχε ο καθένας, βιολέτες, κρίνα, κ.λπ. Σαν νέα στη Βασιλική, θυμάμαι, κόβαμε λουλούδια απο τις λεμονιές και μοσχοβολούσε ο τόπος.

- Κι όταν ήρθες στα Χορτάτα, πώς τα βρήκες τα πράγματα;

- Πολλοί δεν ξέρανε τι θα πει Χορτάτα. Βγάνεις το ένα προϊόν, βάνεις το άλλο. Είχαμε ούλα τα καλά: κουκιά, μπίζα, ντομάτες ... Και, βέβαια, και το νοικοκυριό μας. Τα ψιλά σκουτιά στον κομό, τα χοντρά στον οίκο... Τα ξέρεις.

-Με τα πολιτικά πώς τα πήγαινες;

-Ποτέ δεν πιέστηκα απ’ τον μακαρίτη τον άντρα μου να ψηφίσω τον έναν ή τον άλλονε. Μοναχά που πολύ παλιά δεν

εψηφίζαμε. Όταν μας το επιτρέψανε, εγώ εψήφιζα τον Μάρκο (σσ: εννοεί τονΤσαρλαμπά, του κόμματος των

Φιλελευθέρων).

- Αν γύριζες πίσω τον χρόνο, ποια εποχή θα ‘θελες να ξαναζήσεις;Τι νοσταλγείς απ’ τα παλιά;

- Να σου πω. Εκείνο που μου έρχεται πρώτο – πρώτο στο νου είναι τα πανηγύρια. Όταν πλησίαζε το πανηγύρι, ασβεστώναμε τα σπίτια και τις αυλές μας, για να υποδεχτούμε τους πανηγυριώτες. Την παραμονή ετοιμάζαμε το σφαχτό, που την άλλη μέρα το κάναμε κόκκινη μανέστρα κι είχαμε να περιποιηθούμε ως και 50 συγγενείς και φίλους. Τα βράδια κοιμόμαστε οι νοικοκυραίοι και η «μαρίδα» στρωματσάδα, γιατί δε φτάνανε τα κρεβάτια..Ήτανε καλά τα χρόνια εκείνα, κι ας υπήρχε φτώχεια.Στον τρύγο, άλλο πανηγύρι αυτό, πατάγαμε τα σταφύλια στα πατητήρια.Ήτανε κούραση αλλα και ευχαρίστηση.

Χορτάτα VS Αθήνα

- Εσύ πο’ ζησες, εκτός απ’ το χωριό, και στην Αθήνα, ποια νομίζεις πως είναι τα καλά και τα άσχημα του χωριού και ποια της Αθήνας;

- Η Αθήνα μπορεί να ‘χει ανέσεις, αλλά έχει και πολύ θόρυβο, και πολλή μοναξιά. Είσαι μοναχός σου, δεν ξερεις τον διπλανό σου. Στο χωριό μπορεί να ‘χες στερήσεις, αλλά είχες ελευθερία, τον ήλιο, τον αέρα, τα χωράφια, τη φύση, είχες όλο και κότι να φας, αν δεν είχες λεφτά, πιο πολύ όμως είχες τους ανθρώπους .Σαν νέα ήθελα την Αθήνα, να μεγαλώσουν τα παιδιά μου, να’μαι κοντά τους να τα προστατεύω, αλλά ήρθε το πράμα και τα βγάλανε πέρα μόνα τους και, όταν είδα τα παιδιά μου να τα’χουνε καταφέρει, να’ναι άξια μόνα τους,.τότε έφυγε η αγωνία και φχαριστήθηκα.

Ο Χριστιανισμός στην πράξη. Οι αξίες της ζωής

- Όλοι ξέρουμε πως το «αγάπα τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου» το έχεις εφαρμόσει, βάνοντας απάνου απ’την καλοπέρασή σου εκείνον που’χε ανάγκη. Θέλεις να μου πεις πώς το βλέπεις εφτό ;

- Όπως σου είπα για το χωριό, τότε οι άνθρωποι είχανε το κυριότερο, την αλληλοβοήθεια, κι έτσι πρέπει να’ναι ο άνθρωπος. Ετρέχαμε να βοηθάμε ο ένας τον άλλονε στις βαρειές δουλειές και να βοηθάμε και τους ανήμπορους. Αυτό ήτανε σπουδαίο, να παρατάμε τα δικά μας και να τρέχουμε να βοηθήσουμε στο θέρο, στον τρύγο, παντού. Κι όταν, βέβαια, είχαμε ανάγκη, μας βοηθάγανε οι άλλοι. .Εγώ βοηθούσα όσο μπορούσα όποιον είχε ανάγκη, αλλά το πιο καλό που νιώθω ότι έκανα είναι πως βοήθησα τη Χριστίνα, που την επήρα και την ανάστησα, γιατί την πόνεσα πολύ. Είμαι περήφανη γι αυτό, το ’χω στη συνείδησή μου και είμαι καλά. Μέχρι και στο γυμνάσιο την έστειλα κι ειμαι πολύ ευχαριστημένη, κι ας στερήθηκα.. Στο χωριό είναι πολλοί που με στηρίξανε κι είπανε καλά για μένα, αλλά και άλλοι που είπανε άσχημα. Αλλά κι εγω φέρθηκα και καλά και κακά. Κανένας δεν είναι αναμάρτητος. Αυτό που ήθελα όμως ήταν να έχω πάρε- δώσε με τους ανθρώπους πάντα για το καλό.

-Ποια άλλα πράγματα σου δίνουνε μεγάλη ικανοποίηση στη ζωή;

- Φχαριστιέμαι που βλέπω τα παιδιά μου να’ναι καλά και πάνε καλά και προσεύχομαι να τα φυλάει ο Θεός υπο την σκέπην του, γιατί στον κόσμο δεν υπάρχει ειρήνη κι η αλληλοφαγωμάρα δεν τελειώνει.

- Τι εκτιμάς περισσότερο στους ανθρώπους, θεια Ουρανία, και πώς τονε φαντάζεσαι τον σωστό άνθρωπο;

- Εκτιμώ το θάρρος και την ντομπροσύνη. Σωστοί είναι οι τίμιοι οικογενειάρχες, που σπουδάζουνε τα παιδιά τους, που είναι οικονόμοι, αγωνιστές της ζωής και προπαντός πιστοί χριστιανοί. Στεριωμένα πράματα. Αυτούς εγώ έχω στο χωριό για παράδειγμα.

- Ποιο ελάττωμα πιστεύεις πως είναι πολύ κακό;

- Η γλωσσοφαγιά. Αυτά τα έζησα κι εγώ, συκοφαντίες και άλλα. Από συγγενείς, βέβαια, είναι το χειρότερο.

- Ποια νομίζεις πως είναι τα σοβαρότερα προβλήματα πο’ χει ο κόσμος σήμερα; - Πίστευα ότι τελειώσαμε με τους πολέμους, αλλά γίνονται ολοένα σκοτωμοί και τη δυστυχία τη βλέπεις παντού.

Οδηγίες προς ναυτιλλομένους

- Ποια συμβουλή θα έδινες στους νέους σήμερα;

- Η συμβουλή μου στους νέους είναι να πηγαίνουνε στην εκκλησία, να’ναι κοντά στον Θεό, να παντρεύονται, να κάνουν οικογένεια και να’χουνε τα μάτια τους δεκατέσσαρα, γιατί έχει πολλούς κινδύνους η ζωή. Και μια και κοντεύουνε οι Άγιες μέρες του Πάσχα, εύχομαι και στα νέα τα παιδιά και σε όλους υγεία, καλή Ανάσταση και καλή αντάμωση.

- Σ’ ευχαριστώ πολύ, θεια Ουρανία. Να’ σαι πάντα καλά και, πρώτα ο Θεός, να ντα ματαπούμε στο χωριό.

ΥΓ: Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον εγγονό της θεια Ουρανίας Πάνο Λιβιτσάνο για τη συμβολή του στην πραγματοποίηση της συνέντευξης

Συνέντευξη με την αειθαλή θεια Ουρανία

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου