Γεγονότα και σχόλια 21ου Φύλλου

ΚΑ΄ Συμπόσιο της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών
Το τριήμερο 8 – 9 - 10 Αυγούστου 2016 πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Λευκάδας με εξαιρετική επιτυχία το ενταγμένο στο πρόγραμμα των γιορτών Λόγου και Τέχνης ΚΑ΄ Συμπόσιο της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, με συνδιοργανωτή το Πνευματικό Κέντρο και με θέμα «Η Εκκλησία της Λευκάδας, η κοινωνία και η τέχνη».
Στην απογευματινή συνεδρία της πρώτης ημέρας, στην οποία προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κ. Δημήτριος (έλκει την καταγωγή από το Φτερνό Λευκάδας), μετά από τους χαιρετισμούς του κ. Κώστα Αρβανίτη εκ μέρους του δημάρχου κ. Κώστα Δρακονταειδή, που απουσίαζε λόγω της πυρκαϊάς που έπληξε την πόλη, ο πρόεδρος της ΕΛΜ κ. Αθανάσιος Μελάς παρουσίασε αδρομερώς τη θεματική του συμποσίου και έκανε και μια συνοπτική αναφορά στο έργο της Εταιρείας. Ακολούθως πραγματοποιήθηκαν οι εισηγήσεις 1) του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Λευκάδος και Ιθάκης κ. Θεοφίλου, με θέμα «Το συντελεσμένο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας της Λευκάδας και οι προοπτικές του»,. 2) του ιστορικού κ. Γεωργίου Βιολιδάκη, με θέμα «Το αρχείο της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης», 3) της Ιστορικού, Λέκτορος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δέσποινας Μιχάλαγα,, με θέμα «Η Λευκάδα στην εκκλησιαστική Ιστορία» και 4) του πανοσιολογιώταατου αρχιμανδρίτη π. Ιωαννίκιου Γ. Ζαμπέλη, Ιεροκήρυκα της Ι.Μ.Λευκάδος και Ιθάκης, Πτυχιούχου Νομικής και Θεολογίας, με θέμα «Τα μοναστήρια της Λευκάδος: Από την ακμή στη διάλυση και ο κοινωνικός ρόλος της γαιοκτησίας τους». Παρεμβάσεις έκαναν ο Δρ. Λαογραφίας κ. Σπύρος Βρεττός και ο αντιπρόεδρος της ΕΛΜ, Δρ Ιστορίας κ. Άγγελος Χόρτης. Στην απογευματινή συνεδρία της δεύτερης ημέρας προήδρευσε ο έφορος αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας κ. Ιωάννης Χουλιαράς. Στην αρχή της συνεδρίας κάλεσε στο βήμα τον Δήμαρχο Λευκάδας κ. Κώστα Δρακονταειδή, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό. Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε και ο βουλευτής Λευκάδας κ. Θανάσης Καββαδάς. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν οι εισηγήσεις 1) του αρχιτέκτονα κ. Παναγιώτη Αργυρού, με θέμα «Ο Άγ. Νικόλαος στο Νικολή. Τα μεσοβυζαντινά ερείπια και η αποκατάσταση του μεταβυζαντινού ναού. Προτάσεις». Στην εισήγηση, μεταξύ άλλων, επισημάνθηκαν και τα εξής: Τα μεσοβυζαντινά ερείπια που βρέθηκαν σε παρακείμενο του ναού χώρο, αφορούν μικρό και μοναδικό στη Λευκάδα σε σχήμα σταυρού, ναό, που η κτίση του τοποθετείται με βάση τα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά μεταξύ του 8ου και 10ου αι., 2) του αρχιτέκτονα –αναστηλωτή κ. Σταύρου Μαμαλούκου, με θέμα «Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Λευκάδας. Μια γενική επισκόπηση», 3) της αρχαιολόγου της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων κ. Πολυξένης Δημητρακοπούλου, με θέμα «Ο ανώνυμος ζωγράφος του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου στο Άλατρο και αποδιδόμενα σ' αυτόν έργα» και 4) της αρχαιολόγου –βυζαντινολόγου κ. Αντωνίας Κορτζή –Τζαβίδη, με θέμα «Τα αγιογραφημένα εξωκκλήσια της λευκαδίτικης υπαίθρου».
Στην απογευματινή συνεδρία της τρίτης ημέρας, στην οποία προήδρευσε η δρ. Βυζαντινής Φιλολογίας κ. Άννα Σπ. Σκλαβενίτη, πραγματοποιήθηκαν οι εισηγήσεις 1) του πρωτοπρεσβύτερου της Ι. Μ. Λευκάδος και Ιθάκης και συγγραφέως π. Γεράσιμου Ζαμπέλη, με θέμα «Η πνευ ματική προσφορά της Εκκλησίας της Λευκάδας (υμνολογία-ψαλτική τέχνη-κήρυγμα- εγκύκλιοι κλπ)», 2) της ιστορικού τέχνης Δρ. κ. Ντενίζ-Χλόης Αλεβίζου, με θέμα «Η εκκλησιαστική ζωγραφική του 18ου και του 19ου αιώνα στη Λευκάδα και την Ιθάκη. Παρατηρήσεις και επισημάνσεις», 3) του Ομότιμου Διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών κ. Κρίτωνος Χρυσοχοΐδη, με θέμα «Ο Αρχιμανδρίτης Χριστοφόρος Κτενάς και το Άγιο Όρος» και 4) του ιστορικού, Ομότιμου Διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών κ. Τ ριαντάφυλλου Ε. Σκλαβενίτη, με θέμα «Η Εκκλησία της Λευκάδας και η Ένωση της Επτανήσου (1864)».
Οι εργασίες του συμποσίου ολοκληρώθηκαν με την απονομή από τον πρόεδρο της ΕΛΜ κ. Αθ. Μελά των βραβείων Πέτρου και Νίτας Αργύρη για τον πρωτεύσαντα μαθητή και την πρωτεύσασα μαθήτρια που αποφοίτησαν φέτος από το Λύκειο. Από τα αγόρια βραβεύθηκε ο Μαυρομάτης Παναγιώτης –Γεώργιος από το Α’ Λύκειο Λευκάδας (βαθμός 19 και 9/10), ενώ το βραβείο για τα κορίτσια μοιράστηκαν οι μαθήτριες Καραγιάννη Δάφνη από το Α’ Λύκειο Λευκάδας και Κωνσταντίνα Καραμήντζου από το Μουσικό Σχολείο Λευκάδας (ισοβάθμησαν με 19 και 6/10).
Από την πλευρά μας, θα θέλαμε να πούμε ένα μεγάλο «Εύγε» σε όλους τους συντελεστές οργάνωσης και πραγματοποίησης του Συμποσίου, την ΕΛΜ, το Πνευματικό Κέντρο του δήμου Λευκάδας, τους εισηγητές και τους συντονιστές, καθώς και στο εκλεκτό ακροατήριο.
Με την ευκαιρία αυτή, θα θέλαμε να πληροφορήσουμε τους καθ’ύλην αρμόδιους ότι, εκτός από τα ερείπια της Μεσοβυζαντινής εποχής που βρέθηκαν σε παρακείμενο του ναού του Αγίου Νικολάου στο Νικολή χώρο, που, όπως επισημαίνει ο κ. Αργυρός, καταρρίπτουν την θεωρία ότι η βυζαντινή αρχαιολογία στη Λευκάδα ξεκινά και σταματά στην Οδηγήτρια, στην ίδια οικιστική περιοχή (Διαμιλιάνι) είναι θαμμένη κάτω από την σημερινή εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγιάς) Χορτάτων ομώνυμη βυζαντινή εκκλησία με τοιχογραφίες. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τον ιερό ναό των Αγίων Πέντε Μαρτύρων Χορτάτων (μονόκλιτη βασιλική, της οποίας σώζεται μέρος με παραστάσεις στην κόγχη του ιερού). Την εικόνα συμπληρώνουν τα θαμμένα ερείπια του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου Χορτάτων (ορατή είναι μόνο η κόγχη του ιερού και τα ερείπα -σπαράγματα του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου Χορτάτων στην ομώνυμη περιοχή (φύλλο 18, σελ. 7 της εφημερίδας μας). Προσθέτουμε, λοιπόν, στο ερευνητικό πεδίο των ειδικών και αυτά, συμφωνώντας με τους κ. κ. εισηγητές ότι χρήζουν περαιτέρω έρευνας. Πίστευε, λοιπόν, και … ερεύνα - όχι μόνον τας Γραφάς.



Οι σεβασμιώτατοι μητροπολίτες κ.κ. Θεόφιλος (στο βήμα) και Δημήτριος [φωτο:Κ. Πατρίκιος]

Πολιτισμός και ανάπτυξη
Στις 5 και 6 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Λευκάδας διημερίδα με θέμα «Ο Πολιτισμός ως μοχλός Ανάπτυξης. Οι δυνατότητες της Λευκάδας και η ‘πρόκληση’ του αρχαίου θεάτρου», στο πλαίσιο του θεσμού «Γιορτές Λόγου και Τέχνης». Την πρώτη ημέρα ομιλητές ήταν οι Αλ. Χαρίτσης, Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, με θέμα «Η σημασία του πολιτισμού στο σχέδιο για μια βιώσιμη ανάπτυξη – Η νέα αντίληψη στο ΕΣΠΑ 2014-2020». Θ. Γαλιατσάτος, Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, με θέμα «Πολιτισμός:Το συγκριτικό πλεονέκτημα των Ιονίων Νήσων ως μοχλός ανάπτυξης στους τομείς της τοπικής οικονομίας και του τουρισμού», Στ. Μπένος, Πρόεδρος στο «Διάζωμα», με θέμα «Η αξία και η μαγεία των συνεργειών» και Γ. Ζηρίνης, εμπειρογνώμονας του ως άνω σωματείου, με θέμα «Πολιτιστικός τουρισμός:Μια πρόταση για τη Λευκάδα. Τη δεύτερη μέρα στο Α΄ μέρος αναπτύχθηκε το θέμα «Τα μνημεία της Λευκάδας: προστασία και ανάδειξή τους». Ομιλητές ήταν:1) η κ. Ολυμπία Βικάτου, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτ/νίας κ’ Λευκάδας, με θέμα «Η συμβολή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της Λευκάδας. Προτάσεις για στοχευμένες μελλοντικές δράσεις», 2) Έλενα Κατσούλη, πολιτικός μηχανικός (Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτ/νίας κ’ Λευκάδας), με θέμα «Τα άμεσα σωστικά μέτρα στα Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Μνημεία της Λευκάδας» (μετά το σεισμό του Νοεμβρίου 2015) και η κ. Ιωάννα Καράνη, Προϊσταμένη του τμήματος Έργων της Δ/νσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, με θέμα «Η επίδραση των σεισμών στα μνημεία της Λευκάδας. Προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος».Στο Β’ Μέρος αναπτύχθηκε το θέμα «Σύγχρονη δημιουργία, τεχνολογία και διαδραστικότητα», με ομιλητές την κ. Λουκία Κατωπόδη, Περιφερειακή Σύμβουλο, Σκηνοθέτη, Υπεύθυνη θεατρικού εργαστηρίου Πνευματικού Κέντρου Δ. Λευκάδας, τον κ. Μάρκο Σφέτσα, Απόφοιτο του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιόνιου Παν/μιου και δημιουργό του ντοκιμαντέρ: «Το Κάστρο της Αγίας Μαύρας από το 1300 έως και σήμερα» και την κ. Δήμητρα Κονδυλάτου, Εικαστικό, Υπεύθυνη του ξενώνα Νήιον. Αφού συγχαρούμε όλους τους συντελεστές της διημερίδας, θα θέλαμε να σταθούμε στην επισήμανση της κ. Βικάτου ότι οι ανασκαφές στο Ανοιχτό Θέατρο στην περιοχή του Κούλμου, σύντομα θα ξεκινήσουν ξανά. Το περιμένουμε πώς και πώς.

Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω.
Δεν ξέρω τι να πω ή τι να υποθέσω για το γεγονός ότι στις πιο όμορφες παραλίες της Ελλάδας, στις δυτικές ακτές της Λευκάδας, λίγα μέτρα από την ακτή, παρουσιάζεται κατά περιόδους ένας αφρός, προϊόν αποβλήτων και ακαθαρσιών, υποθέτουμε εύλογα από τα πλοία που πάνε προς την Ιταλία. Κι ενώ τα λόγια βγαίνουνε απ’το στόμα των αρμοδίων για θέματα της αρμοδιότητάς τους σαν τους καταρράχτες στο Δημοσάρι, το συγκεκριμένο πολύ σοβαρό ζήτημα το κάνουμε «γαργάρα». Δεν ξέρω μήπως χρειάζεται να στείλουμε στο λιμεναρχείο ένα δείγμα του «αφρού» που αντενδείκνυται για πραγματικές γαργάρες. Και δεν θα θέλαμε να μας περάσει απ’ το μυαλό πως κάποιοι υποκρίνονται πως είναι άνθρωποι του καθήκοντος, πως σέβονται το περιβάλλον και άλλα ηχηρά παρόμοια, στην πράξη όμως η κατάσταση έχει γίνει ανεξέλεγκτη. Ας μην παριστάνουμε, λοιπόν, τους … τουρίστες και ας μην παίζουμε «εν ου παικτοίς».

Συγγράφω, συγγράφεις, συγγράφει
Τελευταία παρουσιάζεται εντυπωσιακή αύξηση της βιβλιοπαραγωγής των Λευκαδίων. Προσφάτως λάβαμε και διαβάσαμε το πρώτο λογοτεχνικό πόνημα του κ. Κώστα Πατρίκιου, με τίτλο «ΟΙ ΑΡΒΥΛΕΣ», με το οποίο ανακαλεί στη μνήμη του γεγονότα, περιστατικά, εντυπώσεις και εμπειρίες από τα παιδικά του χρόνια στη γενέθλια γη, περιγράφει τις δυσκολίες, τη φτώχεια, την έλλειψη μέσων, αλλά και τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη των συγχωριανών του. Καταγράφει ακόμη εμπειρίες από τις Γυμνασιακές του σπουδές, καθώς και τις εντυπώσεις και τις αναμνήσεις από τη ναυτική του καριέρα. Ο συγγραφέας δεν είναι ένας «λόγιος», με την κλασική έννοια του όρου, αλλά υπόσχεται στον αναγνώστη δημιουργικά, ερεθίσματα με την αυθεντικότητα, τη γνησιότητα, την παραστατικότητα και την ειλικρίνεια του ύφους του, με ρέοντα λόγο και σωστή χρήση της τοπικής διαλέκτου, που αποτυπώνει το πηγαίο της γραφής με την οποία παρουσιάζει τα θέματά του. Το βιβλίο διατίθεται σε όλους δωρεάν. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τον κ. Πατρίκιο στο email: kostaspatrikios@hotmail.com ή στο τηλέφωνο 6948823318.
Άμεση πληροφόρηση είχαμε και για δύο ακόμη βιβλία. 1) για την έρευνα του Δημήτρη Τ. Σκλαβενίτη με τίτλο «ΚΑΤΣΕ ΚΑΛΑ, ΓΕΡΑΣΙΜΕ» από τις εκδόσεις Ασίνη. Θέμα του το μαθητικό κίνημα και οι καταλήψεις στο διάστημα 1974 -2000. Το βιβλίο σκιαγραφεί τεκμηριωμένα την ιστορία του κινήματος σε συνάρτηση με την πορεία των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και με τις πολιτικές εξελίσεις της χώρας και 2) για τη συλλογή 21 διηγημάτων της φιλολόγου κ. Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου, με τίτλο «Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Πρόκειται για το 5ο στη σειρά βιβλίο της συγγραφέως. Τους ευχόμαστε «Καλοτάξιδα».