Γεγονότα και σχόλια 18ου Φύλλου

Εγκέλαδος
Ι. Η γαιομυθολογική του διάσταση
Ένα από τα γνωστότερα επεισόδια της αέναης πάλης του Λόγου ενάντια στην άγρια φύση, είναι ο αγώνας της Αθηνάς εναντίον του Εγκέλαδου, προσωποποίησης των σεισμών. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ο Εγκέλαδος [<από την πρόθεση εν και την ομηρική λέξη κέλαδος (= θόρυβος, πάταγος, οχλοβοή)] ήταν ο αρχηγός των γιγάντων, γιος του Τάρταρου και της Γης.
Στη Γιγαντομαχία ο Εγκέλαδος ήταν αντίπαλος της θεάς Αθηνάς, η οποία τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του το βουνό – ηφαίστειο Αίτνα της Σικελίας. Από τότε εκείνος, κινούμενος και στενάζοντας από το αβάσταχτο βάρος, προσπαθεί να απελευθερωθεί από αυτό, προκαλώντας έτσι σεισμούς και εκρήξεις.



Αριστερά: Γλυπτό στον κήπο του Ανακτόρου των Βερσαλλιών που αναπαριστάνει τον Εγκέλαδο. Δεξιά: Η Αθηνά εικονίζεται μεγαλοπρεπής και επιβλητική, σε ευρύ διασκελισμό, κραδαίνοντας την αιγίδα και το δόρυ της, τη στιγμή που καταβάλλει τον γίγαντα Εγκέλαδο (έχει σωθεί μόνο το άκρο αριστερό του πόδι). Πιο δεξιά, εικονίζεται ένας ακόμα γίγαντας ανάσκελα πεσμένος στο έδαφος, που παραδέχεται την ήττα του (Πηγή: Μουσείο της Ακρόπολης

ΙΙ. Από το σεισμολόγιο της Λευκάδας
550 π.χ.- 1499 μ.Χ.: -, Κέρκυρα, 968, Κεφαλονιά 1469.
1501-1800: 1722, 1723, 1769, 1783
1800-1899: 1815,1820,1825,1869
1900- 1986: 1914-1948.

Σε άρθρο του Λευκαδίτη λογίου Ιωάννη Ν. Σταματέλου (1822 – 1881) με τίτλο “Αι δεκατρείς μνημονευόμεναι καταστροφαί της Λευκάδος από του 1612 μέχρι του 1869″, περιγράφονται οι μεγάλοι σεισμοί που έπληξαν το νησί από τις αρχές του 17ου μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όλοι μεγέθους μεταξύ 6,4 και 7,2 της κλίμακας Ρίχτερ.
Πηγή: Βασίλης Παπαζάχος - Κατερίνα Παπαζάχου, Οι σεισμοί της Ελλάδας, εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1989 και 2003.

Λευκάδα 1914 (ΙΧ)
Ο σεισμός (Μ=6,3) που έπληξε τη Λευκάδα στις 27 Νοεμβρίου του 1914 προκάλεσε βλάβες κυρίως στο δυτικό τμήμα του νησιού. 16 άνθρωποι σκοτώθηκαν. Πολλά χωριά καταστράφηκαν όπως: Αθάνι, Δρόγανο, Χορτάτα, Νικολί, Διαμιλιάνοι, Κομηλιό (ΙΧ), Αγ. Πέτρος, Ρουπάκια, Εξάνθεια, Καλαμίτσι, Αγ. Νικήτας και Τσουκαλάδες. Πολλά σπίτια κατέρρευσαν ή έπαθαν σοβαρές βλάβες τόσο στην πόλη της Λευκάδας όσο και στα χωριά: Βασιλική, Βουρνίκας, Καρυά, Εγκλοβή, Αγ. Νικόλαος και Λαζαράτα. Παρατηρήθηκαν κατολισθήσεις (Αθάνι, Κομηλιό, εκβολές Δημοσσάρι) καθώς και πτώσεις βράχων (αποκλείστηκαν τα χωριά Πόρος, Καρυά, Εγκλοβή, Χορτάτα και Κομηλιό). Εκδηλώθηκε θαλάσσιο κύμα βαρύτητας ύψους 2-3m ενώ υπήρξαν διαταραχές και στον υδροφόρο ορίζοντα. Ο λιμενοβραχίονας στο Νυδρί βυθίστηκε και ρωγμές εμφανίστηκαν στο δρόμο από τη Λευκάδα προς τον Αγ. Νικήτα (μήκος ρωγμών έως 3km, πλάτος έως 30cm). Ο μεγαλύτερος προσεισμός (Μ=5,3) εκδηλώθηκε στις 23 Νοεμβρίου και προκάλεσε μικρές βλάβες στη Λευκάδα και τις γύρω περιοχές (Πρέβεζα, Αιτωλικό, Μεσολόγγι, Αργοστόλι). Μετά τον κύριο σεισμό ακολούθησαν πολλοί μετασεισμοί ο μεγαλύτερος των οποίων (Μ=4,6) έγινε στις 3 Δεκεμβρίου.
[Πηγή: ΟΑΣΠ (http://www.oasp.gr/)]

Λευκάδα 17-11-2015
Νομός: Λευκάδας - Ημερομηνία: Τρι, 17/11/2015 - Ώρα Ελλάδας: 2015 - 09:10 - Μέγεθος: 6 - Γεωγραφική θέση: 38.68, 20.57 - Περιοχή Επικέντρου: 13χλμ Δ της Λευκάδας, 285 χλμ ΔΒΔ της Αθήνας - Χαρακτηρισμός: Πολύ ισχυρός - Πηγή δεδομένων: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Επιπτώσεις: Ο σεισμός έγινε έντονα αισθητός στις περιοχές Λευκάδας, Μαγανησίου,Πρέβεζας. Στο χωριό Πόντι Βασιλικής αναφέρθηκε βραχόπτωση με θύμα ένα ενήλικο άτομο. Στο χωριό Αθάνι αναφέρθηκε ένα θύμα σεισμού που διερευνάται από το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής. Από το Α.Τ. Ιθάκης αναφέρθησαν πληροφορίες για βραχοπτώσεις που διερευνώνται. Επίσης ο σεισμός έγινς αισθητός στις περιοχές Πατρών, Κεφαλονιάς, Κέρκυρας, Αστακού, Αμφιλοχίας σύμφωνα με πληροφορίες οι οποίες ελήφθησαν από τα τοπικά Αστυνομικά Τμήματα (ώρα 10π.μ.)
[Πηγή: ΟΑΣΠ (http://www.oasp.gr/)]

Άρωμα Λευκάδας σε επιστημονική ημερίδα
Το Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τομέας Νεότερης Ιστορίας, και η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Διασποράς (Ε.Μ.Ε.ΔΙΑ.) διοργάνωσαν επιστημονική ημερίδα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο την Τρίτη, 24 Νοεμβρίου 2015 με θέμα:«Ευεργετισμός και νεότερος Ελληνισμός». Προεξάρχουσα ήταν η νύφη της αείμνηστης αγιοπετρίτισσας φιλολόγου Σίδερη Διονυσίας κ. Μαρούλα Τομαρά – Σίδερη, πρόεδρος της Ε.Μ.Ε.ΔΙΑ (Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Διασποράς) και καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου. Η κ. Τομαρά – Σίδερη προήδρευσε στην εκδήλωση και έκανε ανακοίνωση με θέμα «Το ζητούμενο του Ευεργετισμού: Ιστορικότητα και επικαιρότητα. Στην ανακοίνωση, αφού επισήμανε ότι το φαινόμενο του Ευεργετισμού συνδέεται με κορυφαίους επιχειρηματίες της Διασποράς, που έδρασαν ευεργετικά στο τρίπτυχο « ιδιαίτερη πατρίδα», «Ελληνική παροικία», «Εθνικό Κέντρο», ανέλυσε τις λειτουργίες που συγκλίνουν στο φαινόμενο: α) την προσωπική, β) την ιστορική και γ) την κοινωνική. Στη συνέχεια, με βάση τα παραπάνω κριτήρια, αναφέρθηκε στην εννοιολογική διαφορά της ευεργεσίας από τη φιλανθρωπία. Έκλεισε την εισήγησή της, επισημαίνοντας ότι η ευεργεσία δεν είναι υποχρέωση, αλλά πράξη προσωπικής πραγμάτωσης, ιστορικής συνειδητότητας και κοινωνικής επίγνωσης, είναι δηλαδή υποκειμενική χειρονομία που λαβαίνει υπόψη της τις συντεταγμένες της εποχής, ιστορικές συνθήκες και κοινωνικές ανάγκες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Λευκάδα και όχι μόνο παρουσίασε η ανακοίνωση που έκανε η κ. Παρασκευή Κοψιδά – Βρεττού, Dr Κοινωνικής Λαογραφίας, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων και πρόεδρος του Συνδέσμου τους στο νησί μας, με θέμα «Η βία της πενίας και η ουτοπία του αγροτικού ευεργετισμού. Η περίπτωση του Γεωργίου Σκληρού στη Λευκάδα των αρχών του 20ου αιώνα». Η εισηγήτρια έφερε στο φως, μετά από επίπονη έρευνα, στοιχεία για την προσωπικότητα του Γ. Σκληρού και φώτισε άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Νότιας Λευκάδας στο μεταίχμιο 19ου και 20ου αιώνα.

Οι υπόλοιπες εισηγήσεις:

• Άγγελος Δεληβορριάς, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ: Η οικογένεια Μπενάκη
• Μαρία – Χριστίνα Χατζηϊωάννου, Διευθύντρια Ερευνών ΠΕ/ΕΙΕ - Φιλίππα Χορόζη, επιστημονική συνεργάτις ΠΕ/ΕΙΕ: Ευεργετισμός και πολιτιστική παρέμβαση. Τα εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη
• Ευαγγελία Γεωργιτσογιάννη, αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο: Ελληνικός Ευεργετισμός: Η περί[πτωση των Ελλήνων της Ρουμανίας.
• Ανδρέας Γεωργιάδης, φοιτητής Παντείου: Ο Ελληνικός Ευεργετισμός στην Κύπρο.
• Πάνος Παπούλιας, αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Προγραμμάτων και Στρατηγικής του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος: Κοινωφελή ιδρύματα - Η περίπτωση του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Στην ημερίδα παραβρέθηκαν ευάριθμοι Λευκαδίτες, μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος και ο ταμίας της ΕΛΜ κ.κ. Αθανάσιος Μελάς και Θωμάς Πατρίκιος, ο κ. Κώστας Πατρίκιος και η κ. Άννα Κοψιδά – Βλάχου.



Φωτο: Η πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Διασποράς, καθηγήτρια κ. Μ. Τομαρά – Σιδέρη στο βήμα

Νέος βουλευτής Λευκάδας ο κ. Θανάσης Καββαδάς.
Κατά τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές (20-9-2015), νέος βουλευτής Λευκάδας εξελέγη ο κ. Θανάσης Καββαδάς. Του ευχόμαστε καλή και δημιουργική θητεία στο δύσκολο και επίπονο έργο που έχει αναλάβει.

Πανηγυρικός εσπερινός στους Αϊ – Πέντε
Την Κυριακή 1 Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε εσπερινός στο ερειπωμένο εκκλησάκι των «Αγίων Πέντε» στα Χορτάτα, όπου γενεές γενεών προσευχήθηκαν στο ιστορικό σκήνωμα. Τα συγχαρητήριά μας στον αγαπητό παπα-Θωμά και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο για την πρωτοβουλία. τους. Υπενθυμίζουμε μόνο ότι πιθανότατα ο ιερός ναός των Αγίων Πέντε ήταν αφιερωμένος στη μνήμη των Αγίων μαρτύρων Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ευγενίου, Μαρδαρίου και Ορέστη (εορτή στις 13 Δεκεμβρίου), που έζησαν την εποχή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.).

Νέες εκδόσεις από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών
Δυο νέα βιβλία κυκλοφόρησαν από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών. Η πρώτη έκδοση, με τίτλο Σύγχρονοι Λευκάδιοι Δημιουργοί, περιλαμβάνει τα πρακτικά των Συμποσίων ΙΣΤ᾽, ΙΖ᾽ και ΙΗ῾ που οργάνωσε η Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας τα καλοκαίρια του 2011, 2012 και 2013 αντίστοιχα, η έκδοση των οποίων πραγματοποιήθηκε το 2015 με επιχορήγηση του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα εξής αφιερώματα: ΘΕΑΤΡΟ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ: Ηλίας Λογοθέτης, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Κώστας Γλένης, Σωτήρης Θεριανός, Ζώης Ζαβερδινός, Οικογένειες Γαζή – Σίδερη, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Σωτήρης Χαλικιάς, ΜΟΥΣΙΚΗ: Φιλαρμονική Εταιρεία Λευκάδας, ΕΠΙΣΤΗΜΗ: Πέτρος Ν. Αργύρης, Παναγιώτης Ι. Χόρτης. Το βιβλίο περιλαμβάνει και πλούσιο φωτογραφικο υλικό και συνοδεύεται και από έγχρωμο βίντεο DVD. Το δεύτερο βιβλίο έχει τον τίτλο Πολιτισμικές εκφράσεις της Επτανησιακής ταυτότητας 17ος-20ος αιώνας και περιλαμβάνει τα Πρακτικά του 18ου Συμποσίου, που έγινε το 2014. Πρόκειται για αφιέρωμα στα 150 χρόνια από την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα(1864).