Το δημοτικό μας τραγούδι με την καθάρια φωνή της Χορτιώτισσας

Δια στόματος Άννας Ευ. Αυλωνίτη
Η δημοτική νεοελληνική ποίηση, ιδιαίτερα στον απλό λαό της υπαίθρου, είναι εξαιρετικά πλούσια και αναφέρεται σε όλες τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής. Στη λαϊκή αυτή ποίηση εκφράζονται όλα εκείνα τα συναισθήματα που συγκινούν βαθύτατα την ανθρώπινη ψυχή στις πιο σπουδαίες περιστάσεις της ζωής,
όπως η μητρική στοργή, ο έρωτας, ο γάμος, η ευθυμία στις γιορτές και τις διασκεδάσεις, ο πόνος του αποχωρισμού, ο ηρωισμός, η θλίψη του θανάτου, κ.ο.κ. Έτσι, έχουμε ναναρίσματα, τραγούδια ερωτικά, γαμήλια, γιορταστικά, της ξενιτιάς, μοιρολόγια, ιστορικά, σατιρικά κ.λπ. Όλα αυτά είναι δημιουργήματα ανθρώπων του λαού προικισμένων με ποιητικό ταλέντο. Τα περισσότερα από τα θέματα αυτά πιστοποιούν, μεταξύ άλλων, την αναλλοίωτη διατήρηση της ελληνικής παράδοσης ανά τους αιώνες. Από τον κύκλο της δημοτικής ποίησης αρκετά είναι και τα σωζόμενα στον τόπο μας μέσα από την προφορική παράδοση, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερη θέση κατέχουν εκείνα που εκφράζουν το ερωτικό συναίσθημα. Αυτό είναι ευεξήγητο, γιατί το ειδυλλιακό και ήσυχο περιβάλλον του χωριού και η απλοϊκή και ήρεμη κοινωνική ζωή ευνοούν την ανάπτυξη συναισθημάτων, όπως είναι το ερωτικό. Τα δύο ερωτικά ποιήματα που ακολουθούν, όπως μου τα μετέφερε και τα σιγοτραγούδησε με την υπέροχη φωνή της η Άννα Ευ. Αυλωνίτη, δεν έχουν τίποτε το φιλήδονο και ιδιοτελές, όπως συμβαίνει σε άλλα ανάλογα ποιήματα. Εδώ το ερωτικό συναίσθημα είναι σεμνό, αγνό και διακριτικό και δεν ευτελίζεται. Στο πρώτο ποίημα εκφράζεται έμμεσα, βρίσκοντας χώρο για να ακουμπήσει την καρδιά της μάνας. Ο νέος δεν διστάζει να εξομολογηθεί στη μάνα του τα στυφά συναισθήματα που τον κατακλύζουν από την απουσία της αγαπημένης του. Στο δεύτερο ο τόνος είναι πιο περιπαθής και ρομαντικός, αφού ο νέος με μια θερμή παράκληση - αίτημα προς το φεγγάρι, εκφράζει τον πόθο του να φτάσει στη «Μούσα του» όσο γίνεται πιο γρήγορα.Σήμερα, μάνα, δεν μπορώ
Σήμερα, μάνα, δεν μπορώ,
κοντεύω πια να τρελαθώ,
δεν μπορώ, δεν έχω κέφι,
η καρδιά μου έχει σεκλέτι.
Όλες μπήκαν στο χορό,
με τα φλουριά τους στο λαιμό,
όλες οι αρχοντοπούλες,
μαυρομάτες και ξανθούλες.
Μα μια μικρούλα π’  αγαπώ
δεν τήνε βλέπω στο χορό
με τις άλλες να χορεύει,
μάνα μου θα τρελαθώ.
Φέξε μου φεγγαράκι μου
Φέξε μου φεγγαράκι μου
να πάω στην αγάπη μου,
φέξε ψηλά και χαμηλά,
γιατ’ είναι λάσπες και νερά,
φέξε και πιο ψηλότερα
να πάω γρηγορότερα.
                   
Για την  καταγραφή: Ε. Γ. Χόρτης